HEMŞİRELİK
Kazanılan Yeterlilik	Program Süresi	Toplam Kredi (AKTS)	Öğretim Şekli	Yeterliliğin Düzeyi ve Öğrenme Alanı
LİSANS DERECESİ	4	240	ÖRGÜN	TYÇ, TYYÇ, EQF-LLL, ISCED (2011):6. Düzey QF-EHEA:1. Düzey TYYÇ, ISCED (1997-2013): 72

Ders Genel Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu:

1200121006

Ders İsmi:

Farmakoloji

Ders Yarıyılı:

Bahar

Ders Kredileri:

Teorik	Pratik	Laboratuvar	Kredi	AKTS
2	0	0	2	3

Öğretim Dili:

Ders Koşulu:

Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?:

Hayır

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar:

Dersin Türü:

Zorunlu

Dersin Seviyesi:

Lisans

TYYÇ:6. Düzey

QF-EHEA:1. Düzey

EQF-LLL:6. Düzey

Dersin Veriliş Şekli:

Yüz yüze

Dersin Koordinatörü:

Prof. Dr. İkbal ÇAVDAR

Dersi Veren(ler):

Dersin Yardımcıları:

Dersin Amaç ve İçeriği

Dersin Amacı:

Bu dersin amacı; öğrencilere ilaçların sınıflaması, etki mekanizması, yan etkileri ve farmakolojinin hastalıklarla olan ilişkisine yönelik bilgi kazandırmaktır.

Dersin İçeriği:

Farmakolojiye giriş ve temel kavramlar, Farmakokinetik, Farmakodinamik, İlaç şekilleri, Uygulama yolları, Solusyon hazırlama, Otonom sinir sistemine giriş, Kolinerjik sistem ve ilaçları, Adrenerjik sinir sistemi ve ilaçları, Kardiyovasküler sistem ilaçları, (Kalp Glikozidleri, Antiaritmikler, Diüretikler, Antibiyotikler, Dezenfektanlar, Santral sinir sistemine giriş, Sedatif ve Hipnotik İlaçlar, Alkol, Anestezik ajanlar, kas gevşeticiler, NSAI, Gebelik, emzirme ve yaşlılık döneminde ilaç kullanımı, Endokrin sistem farmakolojisi.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Öğrenme Kazanımları

1 - Bilgi
Kuramsal - Olgusal
1) Farmakoloji ve toksikolojide temel kavramlarla tanışır.
2) İlaçların hangi mekanizmaları etkileyerek biyolojik cevapları değiştirdiklerini değerlendirir.
3) Organ sistemlerinde etkili ilaçların farmakodinamik ve farmakokinetik özelliklerini ve bu ilaçların yan etkilerini değerlendirir.
4) Bu alandaki bilgisiyle sağlık ekibi içerisinde etkin bir şekilde yer alır.
2 - Beceriler
Bilişsel - Uygulamalı
3 - Yetkinlikler
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Öğrenme Yetkinliği
Alana Özgü Yetkinlik
Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

Ders Akış Planı

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Farmakolojiye Giriş ve temel kavramlar: Farmakoloji nedir? İlaç nedir? İlaç sınıflaması İlaçların etki mekanizmaları	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
2)	Farmakokinetik İlaç şekilleri ve uygulama yolları İlaç emilim ve dağılımını etkileyen faktörelr İlaç metabolizması ve metabolizmayı etkileyen faktörler İlaçların atılımı	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
3)	Farmakodinamik Reseptor ve ilaç reseptör ilişkisi	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
4)	Solusyon hazırlama Ölçü birimleri	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
5)	Otonom sinir sistemine giriş	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
6)	Parasempatik sistem ve ilaçları.Parasempatomimetikler, Parasempatolitikler	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
7)	ARA SINAV
8)	Sempatik sistem Sermpatomimetik ve sempatolitik ilaçlar	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
9)	Kardiyovasküler sistemde kuıllanılan ilaçlar	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
10)	Antibiyotikler ve antiseptik ajanlar	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
11)	Santral sinir sitemine giriş	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
12)	Kas gevşeticileri ve NSAİİ’lar	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
13)	Hamilelik, emzirme ve yaşlılıkta ilaç kullanımı	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
14)	Endokrin sitem farmakolojisi Hipotalamik ve pitüiter hormonlar Pankretaik hormonlar ve antidiyabetik ajanlar Tiroid ve antitiroid ilaçlar	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
15)	Genel tekrar	Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh. Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.
16)	FİNAL SINAVI

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

Akılcıl Tedavi Yönünden Tıbbi Farmakoloji (Editör: Oğuz Kayaalp) Cilt 1 ve Cilt 2. Ankara : Pelikan Tıp ve Teknik Kitapçılık, 2012 : 13. basım
" Farmakoloji : Lippincott’ s Illustrated Reviews / Mary J. Mycek, Ed.; Richard A. Harvey, Pamela C. Champe ; Çev. Ed.; Filiz Onat...[ve ark.] İstanbul Nobel Tıp Kitabevi, 2009 : 3. bs.
Rang, H.P (2012). Rang and Dale’s pharmacology. Edt: M. M. Dale, J. M. Ritter, R. J. Flower, G. Henderson. Elsevier Churchill Livingstone. Edinburgh.
Whalen K., Finkel R., Panavelil T.A. (2015). Lippincott illustrated reviews : pharmacology. Ed.: Karen Whalen, Richard Finkel, Thomas A. Panavelil ; seri. ed.: Richard A. Harvey. Wolters Kluwer Health Lippincott Williams Wilkins. Philadelphia.

"

Diğer Kaynaklar:

Ders - Program Öğrenme Kazanım İlişkisi

Ders Öğrenme Kazanımları	1	2	3	4
Program Kazanımları
1) Mesleki rol ve sorumluluklarını yerine getirmek için gerekli bilgi ve beceriye sahiptir.
2) Hemşirelik ile ilgili bilimsel ve güncel bilgiye ulaşır ve kullanır.
3) Hemşirelik bakımını; birey, aile ve toplumun sağlığını koruma, geliştirme ve sağlıktan sapma durumlarında, bütüncül yaklaşımla kanıta dayalı olarak gerçekleştirir.
4) Hemşirelik uygulamalarını etik ilkeler ve yasal düzenlemeler doğrultusunda gerçekleştirir.
5) Hemşirelik uygulamalarında; bilişim, teknoloji ve yenilikçi yaklaşımları kullanır.
6) Birey/aile/toplum ve sağlık bakım ekibi üyeleriyle etkili iletişim kurar ve işbirliği içinde çalışır.
7) Hemşirelik alanına ilişkin bilimsel araştırma, proje ve etkinliklerde sorumluluk alır.
8) Hemşirelik uygulamalarında karar verme, sorun çözme ve eleştirel düşünme becerilerini kullanır.
9) Alanı ile ilgili bilimsel bilgiye ulaşabilecek düzeyde en az bir yabancı dili kullanır.
10) Yaşam boyu öğrenmeyi benimseyerek mesleki ve bireysel gelişimini sürdürür.

Ders - Öğrenme Kazanımı İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Mesleki rol ve sorumluluklarını yerine getirmek için gerekli bilgi ve beceriye sahiptir.
2)	Hemşirelik ile ilgili bilimsel ve güncel bilgiye ulaşır ve kullanır.
3)	Hemşirelik bakımını; birey, aile ve toplumun sağlığını koruma, geliştirme ve sağlıktan sapma durumlarında, bütüncül yaklaşımla kanıta dayalı olarak gerçekleştirir.
4)	Hemşirelik uygulamalarını etik ilkeler ve yasal düzenlemeler doğrultusunda gerçekleştirir.
5)	Hemşirelik uygulamalarında; bilişim, teknoloji ve yenilikçi yaklaşımları kullanır.
6)	Birey/aile/toplum ve sağlık bakım ekibi üyeleriyle etkili iletişim kurar ve işbirliği içinde çalışır.
7)	Hemşirelik alanına ilişkin bilimsel araştırma, proje ve etkinliklerde sorumluluk alır.
8)	Hemşirelik uygulamalarında karar verme, sorun çözme ve eleştirel düşünme becerilerini kullanır.
9)	Alanı ile ilgili bilimsel bilgiye ulaşabilecek düzeyde en az bir yabancı dili kullanır.
10)	Yaşam boyu öğrenmeyi benimseyerek mesleki ve bireysel gelişimini sürdürür.

Öğrenme Etkinliği ve Öğretme Yöntemleri

Alan Çalışması
Akran Değerlendirmesi
Anlatım
Beyin fırtınası /Altı şapka
Bireysel çalışma ve ödevi
Ders
Grup çalışması ve ödevi
Okuma
Ödev
Problem Çözme
Rol oynama
Soru cevap/ Tartışma
Sosyal Faaliyet

Ölçme ve Değerlendirme Yöntemleri ve Kriterleri

Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama)
Ödev
Gözlem
Sunum
Bilgisayar Destekli Sunum

Ölçme ve Değerlendirme

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ödev	1	% 20
Ara Sınavlar	1	% 20
Yarıyıl/Yıl Sonu Sınavı	1	% 60
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 60
Toplam		% 100

İş Yükü ve AKTS Kredisi Hesaplaması

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	İş Yükü
Ders Saati	14	28
Sınıf Dışı Ders Çalışması	14	42
Ara Sınavlar	1	6
Final	1	6
Toplam İş Yükü		82